در ادامه بخش هشتم آیههای زندگی، شرح آیه 20 سوره مبارکه معارج با موضوع «کدام نماز مقبول است؟» را میخوانید:
«إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعًا إِلَّا الْمُصَلِّینَ»
این دسته آیات سوره معارج، انسانها را به دو دسته کلی تقسیم میکند. دسته اول میگوید، همه انسانها در دو صفت فرود اخلاقی دارند اگر به آنها شری برسد جزع میکنند و اگر به آنها خیری برسد دیگران را منع میکنند.
خدا توفیقی داده که ما نماز میخوانیم اما نمیدانیم در پیشگاه الهی ما هم از مصلّین هستیم یانه؟
«اذا مسّه الشرّ جزوعاً» یعنی اگر شری و مشکلی و بیماری برای اینها پیش بیاید خیلی بیتاب هستند و به هم میریزند و زود مضطر میشوند. اگر بیماری فیزیکی دارند و بیماریشان عود میکند دیگران را هم درگیر مشکل خودشان میکنند. طرف چکش برمیگردد خانواده را درگیر آن میکند. در مشکلات انسان جزوع و غیر قابل تحمل در مشکلات است. آدم بدی است و لکن همین آدمی وقتی به خیر و نعمتی میرسد آدم تکخوری است. دوست دارد تنهایی بهرهمند شود. اگر علمی داشته باشد بهجهت اخلاق بد و بخل کسی از علم او بهرهمند نمیشود. اگر روابط خوبی داشته باشد دیگران از آن بهرهای نمیبرند چون دست به خیر ندارد و اگر ثروتی داشته باشد خویشان و خانواده و اطرافیانش در فقر به سر میبرند چون آدم بخیلی است و همه را برای خودش میخواهد.
اما دسته دوم طبق این آیه نمازخوانها هستند که اینگونه نیستند. حالا ما نماز میخوانیم، آیا خداوند ما را از مصلّین میداند؟ اگر من در شر جزوع و در خیر منوع هستم جواب خیر است. چون قرآن فرمود انسانها در شر جزوع و در خیر منوع هستند مگر نمازگزاران.
هرکس بخواهد بداند نمازش نزد خدا نماز است و از مصلّین به حساب میآید، نگاه کند ببیند در خیر منع دارد؟ در شر جزع دارد یا نه؟ اگر یکی از این دو بود حتماً از مصلین نیست نزد خداوند. نمازخوان کسی است که خیر را برای خودش نمیخواهد اما شر را برای خودش میخواهد و آن را به دیگران منتقل نمیکند.